Een andere kijk
Na lezingen hoor ik regelmatig van professionals, uit de zorg, welzijn en van gemeenten dat zij een heel andere kijk hebben gekregen op het thema eenzaamheid. Er lijkt een deur open te gaan naar gedachten over een andere aanpak van het thema. Dat stemt me hoopvol.
Confronterend is altijd de kennis quiz, op vragen vind de helft van de zaal antwoord A juist en de andere helft antwoord B. Dat maakt dat we ons realiseren dat we allemaal beelden in ons hoofd hebben. Beelden, die niet hoeven te corresponderen met de feiten ( zoals die nu bekend zijn).
Er is zeker de laatste jaren veel meer bekend geworden over eenzaamheid. Het thema dat door de amerikaanse onderzoekster Holt Lunstad wordt aangemerkt als het belangrijkste gezondheidsonderwerp wereldwijd in 2030.
Het is voor een effectieve aanpak van eenzaamheid van het grootste belang dat we die kennis gebruiken.
5 Feiten op een rij
Bent u op de hoogte van de volgende feiten?
1. Er is een verschil tussen sociaal isolement en eenzaamheid.
Bij sociaal isolement beschikt iemand over een te klein netwerk, waardoor bij problemen een beroep op professionele hulp noodzakelijk is. Het is een feitelijke situatie.
Eenzaamheid is een fysiek signaal, dat er iets schort aan jouw behoefte in de kwaliteit of de kwantiteit van je contacten. Het is een persoonlijk gevoel.
2. Over eenzaamheid onder jongeren weten we minder
30 tot 40% van de Nederlanders boven de 18 voelt zich vaker eenzaam, 8 tot 12 % voelt zich sterk eenzaam. Naar eenzaamheid bij kinderen en jongeren is nauwelijks onderzoek gedaan. Lang hebben wetenschappers gedacht dat kinderen en jongeren zich niet eenzaam kunnen voelen.
Zie ook onderstaande grafiek, die begint bij 19 jaar.
3. Meer mensen in de werkzame leeftijd voelen zich eenzaam!
Eenzaamheid neemt onder ouderen van 85 plus behoorlijk toe. Echter in aantallen vormt dit een veel kleinere groep dan het aantal mensen tussen 20 en 65. Dat maakt dat het percentage onder ouderen hoger is, maar de aantallen veel groter zijn in de leeftijdscategorie 20 tot 65.
4. Eenzaamheid heeft enorme gevolgen voor het welbevinden:
a. Langdurige last van eenzaamheid zorgt ervoor dat iemand lastiger beslissingen neemt, minder greep op zijn toekomst heeft en minder productief is. Eenzaamheid tast het zelfvertrouwen aan.
b. Eenzaamheid zorgt ervoor dat je sociale signalen minder goed begrijpt en ook minder goed sociale signalen afgeeft. Het sociaal functioneren staat onder druk.
c. Langdurige eenzaamheid veroorzaakt verandering van je brein. Hierdoor voelt iemand zich op den duur minder plezierig in het gezelschap van anderen. ( Verder) Terugtrekken is het gevolg.
5. We zijn niet succesvol!
90% van de huidige maatregelen is niet werkzaam gebleken als oplossing voor eenzaamheid. Dit is gebleken uit onderzoek.
Kijk voor meer informatie eens op de zeer goed onderbouwde probleemanalyse pagina van eenzaamheid informatie centrum.
Belangrijk
Duidelijk is dat eenzaamheid een serieus probleem vormt voor onze samenleving en dat het de individuele kwaliteit van leven behoorlijk kan verstoren.
Vroeger dachten we dat degene die last had van eenzaamheid ‘gewoon’ in contact gebracht moest worden met de medemens. Het is een hardnekkig beeld. Veel oplossingen in het heden zijn nog gericht op die oude gedachte.
Het bovenstaand geschetste gevolg van eenzaamheid maakt duidelijk dat alleen het contact zoeken (of in contact brengen) bij langdurig gevoelde eenzaamheid geen soelaas biedt.
Wat dan werkt is eerst zorgen dat het negatieve effect van eenzaamheid doorbroken wordt. Zodat iemand zich weer goed in het vel gaat voelen en vandaaruit op eigen kracht weer contact aan kan gaan. Contact dat past bij iemands individuele behoefte.
En daarna zijn verenigingen, sportclubs en al die hartverwarmende initiatieven, voor contact weer in beeld. Initiatieven die kunnen bijdragen aan samenhang in wijken en buurten, aan verbinding, gezelligheid en aan plezier in het leven.
Blijf verbonden,
Josja